Published By Said Al Habsy

Hapana shaka kuacha Salaa kwa kukusudia au kwa uzembe ni katika madhambi makubwa. Hukumu zake zinatofautiana kulingana na sababu za alie acha Salaa. Wanavyuoni wamezigawa katika sehemu tatu na katika makundi matatu, kama ifuatavyo

Published By Said Al Habsy

I. Anayekataa kuwepo kwa Salaa.

Wanavyuoni wote wamekubaliana kuwa yule atakaeacha Salaa kwa sababu ya kukataa kuwepo kwake, ni kafiri aliyetoka katika dini. Ataambiwa aache upotofu wake na atubu. Akitubu Mola ni msahemevu, na inamuwajibikia Salaa zote alizoziacha kuzilipa. Na ikiwa atakataa hali ya kuwa yuko chini ya dola ya kiisilamu na sheria inayotumika ni ya kiisilamu basi atahukumiwa kama inavyostahiki.  Ama hukumu yake kidunia ikiwa atakataa kutubu ni kama ifuatavyo: Akifa Waislamu hawamsalii, na wala hazikwi katika makaburi ya Waislamu, na wala hawezi kumrithi au kurithiwa na Muislamu hata kama ni baba au mtoto au mke wake, na haruhusiwi kisheria kuozwa mwanamke wa Kiislamu na hukumu yake na mshirikina ni sawa sawa.

Published By Said Al Habsy

Wanavyuoni wamekhitilafiana katika hukumu ya mtu aliyeacha Salaa kwa ajili ya uzembe na uvivu, kama ifuatavyo:

(i) Kafiri na ametoka katika dini aelezwe kutubu mara tatu, akitubu Mola msamehevu na inamuwajibikia Salaa zote alizoziacha kuzilipa. Ikiwa atakataa na asipotubu nae yuko katika dola ya Kiisilamu na hukumu inayotumika pale ni ya Kiisilamu basi atahukumiwa kufuatana na hukumu ya Kiislamu.

(ii) Kafiri lakini atakuwa amekufuru kufuru neema, aelezwe kutubu mara tatu, akitubu Mola msamehevu na inamuwajibikia Salaa zote alizoziacha kuzilipa. Hukumu yake kidunia ni kama Waislamu wengine, yaani ataozwa na Waislamu, atarithi na kurithiwa na Waislamu, akifa ataoshwa na kuzikwa kwenye makaburi ya Waislamu, lakini Waislamu wamtenge, mpaka atakapotubu. Na hukumu hii ni kwa wote haina tofauti baina ya mwanamke na mwanamume. 

Published By Said Al Habsy

Sababu ya hitilafu ya hukumu ya ukafiri wa yule alieacha Salaa kwa uvivu na uzembe ni kutokana na jinsi vile wanavyuoni walivyozifahamu, na kuzifasiri baadhi ya Hadithi za Mtume S.A.W. zilizoelezea madhara ya kuwacha Salaa kama zifuatazo:

Hadithi iliyo hadithiwa na Jabir R.A.A. kasema, “Nimemsikia   Mtume S.A.W. akisema,[1] “

إِنَّ بَيْنَ الرَّجُلِ وَبَيْنَ الشِّرْكِ وَالْكُفْرِ تَرْكَ الصَّلاةِ.

Maana yake, “Hakika tofauti ya Muislamu na kafiri ni kuacha Salaa”. Pia hadithi iliyo hadithiwa na Abdullah bin Buraida kasema, “Kasema Mtume S.A.W., [2]“

الْعَهْدُ الَّذِي بَيْنَنَا وَبَيْنَهُمْ الصَّلاةُ فَمَنْ تَرَكَهَا فَقَدْ كَفَرَ.

Maana yake, “Ahadi iliyopo baina yetu na baina yao ni Salaa, atakayeiacha basi amekufuru.” Pia Hadithi iliyo hadithiwa na Ibn Abbas R.A.A. kasema, “Kasema Mtume S.A.W.,[3] “

لَيْسَ بَيْنَ الْعَبْدِ وَالْكُفْرِ إِلاَّ تَرْكُهُ لِلصَّلاَةِ.

Maana yake, “Hakuna tofauti ya mja (Muislamu) na ukafiri ila kwa kuwacha Salaa.” Wale wanavyuoni waliozichukulia hadithi hizo kama zilivyo bila ya kuzifasiri, wamehukumu na kusema aliyeacha Salaa ni kafiri na ukafiri uliokusudiwa ni ule unaomtoa mtu katika dini ya Kiislamu. Na wale waliozifasiri hadithi hizo kwa kusema, alieacha Salaa kwa uzembe wakati akijuwa kwamba anawajibika kusali, atakuwa amekufuru, kufuru neema na kufuru hii haimtoi mtu katika Uislamu, lakini inamtoa katika imani, nao wameegemeza rai yao kwa Kitabu cha Mwenyezi Mungu Mtukufu na Hadithi za Mtume S.A.W. Na kwa ushahidi huo ndio msimamo walio uchukua wanavyuoni wetu mashuhuri wakiwemo: Sheikh Badru al-Din Al-Khalili na Sheikh Al-Qanubi Mwenyezi Mungu awahifadhi wote na awe radhi nao.

Published By Said Al Habsy

Aya zilizo taja na kuzungumzia ukafiri katika Kitabu cha Mwenyezi Mungu ni nyingi, nitazitaja baadhi yake kwa ushahidi ili kuonyesha sio kila ukafiri, au madhambi makubwa yanamtoa mtu katika uisilamu, kama ifuatavyo: Kasema Mwenyezi Mungu S.W.T. katika Surat Al I`mran aya ya 97, “

﴿وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ الله غَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ﴾.

Maana yake, “Na atakaye kanusha basi Mwenyezi Mungu si mhitaji kwa walimwengu". Pia Kasema katika Surat Al-Maida aya 44, “

﴿وَمَن لَّمْ يَحْكُم بِمَآ أَنزَلَ اللَّهُ فَأُوْلَـئِكَ هُمُ الْكَافِرُونَ.﴾

Maana yake, “Na wasio hukumu kwa aliyo teremsha Mwenyezi Mungu, basi hao ndio makafiri”. Pia Kasema Mwenyezi katika Surat An-Naml aya ya 40, “

﴿لِيَبْلُوَنِي أَأَشْكُرُ أَمْ أَكْفُرُ وَمَن شَكَرَ فَإِنَّمَا يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ رَبِّي غَنِيٌّ كَرِيمٌ﴾.

Maana yake, “Ili anijaribu nitashukuru au nitakufuru. Na mwenye kushukuru, kwa hakika, anashukuru kwa manufaa ya nafsi yake; na anaye kufuru, kwa hakika Mola wangu Mlezi ni Mkwasi na Karimu". Pia Kasema  katika Surat Al-Insan aya ya 2 na aya ya 3,

﴿إِنَّا خَلَقنَا الإِنسَـنَ مِن نُّطفَةٍ اَمشَاجٍ نَّبتَلِيهِ فَجَعلنـهُ سَمِيعَا بَصِيرًا} {إِنَّا هَدَينـهُ السَّبِيلَ إِمَّا شَاكِرًا وَ إِمَّا كَفُورًا﴾.

Maana yake, “Kwa hakika tumemuumba mtu kutokana na mbegu ya uhai iliyochanganyika: (ya mwanamume na mwanamke), ili tumfanyie mtihani (kwa amri zetu na makatazo yetu); kwa hivyo tukamfanya ni mwenye kusikia na mwenye kuona.” “Hakika sisi tumemwongoa, (tumembainishia) njia (zote mbili ya kheri na ya shari). Basi (mwenyewe tena) atakuwa mwenye shukrani au mwenye kukufuru, (kukanusha).” 

Published By Said Al Habsy

Hadithi iliyo hadithiwa na Ibn Masoud R.A.A. kasema, “Kasema Mtume S.A.W.,[1]”

سِبَابُ الْمُسْلِمِ فُسُوقٌ وَقِتَالُهُ كُفْرٌ.

 Maana yake, “Kumtukana Muislamu ni ufasiki na kupigana nae vita ni ukafiri.”  Na wanavyuoni wote wamekubaliana kwamba Muislamu kupigana na Muislamu mwenzake ni katika maasia makubwa. Lakini kitendo hicho hakimtoi mtu katika Uislamu. Kama ilivyothibiti katika Surat H`ujuraat aya ya 9, “

﴿وَإِن طَآئِفَتَانِ مِنَ المؤمِنِينَ اقتَتَلُواْ فَأَصلِحُواْ بَينَهُما﴾.

Maana yake, “Na ikiwa makundi mawili katika Waislamu yanapigana, basi fanyeni suluhu baina yao.” Pia kasema Abu Huraira R.A.A., “Kasema Mtume S.A.W.,[2] “

اثْنَتَانِ فِي النَّاسِ هُمَا بِهِمْ كُفْرٌ الطَّعْنُ فِي النَّسَبِ وَالنِّيَاحَةُ عَلَى الْمَيِّتِ.

Maana yake, “Watu wawili miongoni mwa watu wana ukafiri: anaye mkashifu mtu kuhusu ukoo wake, na anaelia kwa kumuombolezea maiti”.

Kwa ushahidi huo maibadhi wanasema sio kila anaetenda kosa kubwa linafikia daraja ya kufur shirk, na kumpelekea kumtoa katika uisilamu.

Published By Said Al Habsy

Wanavyuoni wote wamekubaliana kwamba yule aliyeacha Salaa, kwa sababu au kwa dharura inayokubaliwa kisheria, kama vile kusahau, kupoteza akili au kupitiwa na usingizi, anakuwa hana dhambi. Kwani yaliyotokea yanakuwa yako nje ya uwezo wake. Anachotakiwa ni kuilipa ile au zile Salaa, mara tu ile dharura ikiondoka. Kasema Anas R.A.A., “Nimesikia kuwa Mtume S.A.W. alisema,[1] “

مَنْ نَسِيَ صَلاَةً أَوْ نَامَ عَنْهَا فَلْيُصَلِّهَا إِذَا ذَكَرَهَا.

Maana yake, ““Mwenye kuisahau Salaa au akapitiwa na usingizi mpaka kupita wakati wake basi aisali atakapoikumbuka.” Pia kasema Ibn Abbas R.A.A., “Kasema Mtume S.A.W., [2]“

رَفَعَ اللَّهُ عَنْ أُمَّتِي الْخَطَأَ وَالنِّسْيَانَ، وَمَا لَمْ يَسْتَطِيعُوا، وَمَا أُكْرِهُوا عَلَيْهِ.

Maana yake, “Mwenyezi Mungu amewasamehe umma wangu makosa (bila kukusudia), kusahau, au wasiyo kuwa na uwezo nayo au kwa jambo walilolazimishwa kwa nguvu (bila wao kutaka).”

UKUMBUSHO MUHIMU.

Wanawake walioacha kusali Salaa kwa ajili ya kuwa na hedhi au nifasi hawalipi Salaa zile ambazo hawakuzisali wakati wa hedhi au nifasi zao, lakini wanalipa saumu.

Published By Said Al Habsy

VII. Kuhusu kafara kwa aliyeacha Salaa.

Atakaeacha Salaa kwa kukusudia, au kwa kukataa kuwepo kwake, au kwa uzembe, au kwa uvivu halafu akataka kutubu basi ni lazima alipe Salaa zote alizoziacha kama tulivyoona mwanzoni. Wanavyuoni wamekhitilafiana kuhusu kutoa kafara ya Salaa: wengine wamesema ni lazima kafara, kama vile inavyokuwa kwa yule mtu alieharibu saumu yake kwa kukusudia. Na wengine  wanasema haimuwajibikii kutoa kafara. Na hii ni rai ya Masheikh wetu Sheikh Ahmed Khalili na Sheikh Al-Qanubi Mwenyezi Mungu awe radhi nao wote, lakini kwa hadhari mtu akatoa angalau kafara moja ni bora.