Published By Said Al Habsy

Miongoni mwa fadhila za Salaa ni sababu ya mtu kupata thawabu nyingi, kufutiwa madhambi, kuingizwa peponi, kuepushwa na adhabu ya kaburi na moto, ni nuru kwa anayeisali, ni bustani ya ibada zote, ni ushahidi wa mtu kuwa Muislamu, inatia furaha ya nafsi na utulivu, inamzuia yule anayeisali kufanya madhambi na maovu, ni njia ya kumkumbuka Mola wetu, na ni sababu ya kupata baraka. Kama ifuatavyo hapa chini kwa muhtasari:

Published By Said Al Habsy

Hakika Salaa ndio kitakaso kikubwa cha mwanadamu na sababu ya kufuzu katika maisha yake ya dunia na akhera. Kasema Mwenyezi Mungu S.W.T. katika Surat AA`laa aya ya 14 na15, “

﴿قَد أّفلَحَ مَن تَزَكَّى﴾﴿وَذَكَرَ اسمَ رَبِّهِ فَصَلَّى﴾.

Maana yake, “Hakika amekwishafaulu aliyejitakasa (na mabaya.) Na akakumbuka jina la Mola wake na akasali.”

Published By Said Al Habsy

Baraka zote ziko mikononi mwa Mola Mtukufu, na ufunguo wake ni kuamini, na kufanya utiifu kwa kila alilo liamrisha na kulikataza. Kusimamisha Salaa ndio kichwa cha utiifu na ni miongoni mwa sababu ya kutakaswa na machafu, na kupata radhi za Mola Mtukufu na baraka. Kasema Mola Mtukufu  katika Surat A`araaf aya ya 96,”

﴿وَلَو اَنَّ أَهلَ القُرَى ءَامَنُوا وَاتَّقَوا لَفَتَحنَا عَلَيهِم بَرَكَاتٍ مِّنَ السَّمآءِ وَالأَرضِ وَلَـكِن كَذَّبُوا فَأَخَذنَاهُم بِمَا كَانُواْ يَكسِبُونَ﴾.

Maana yake, “Na lau kama watu wa mji wangaliamini na kuogopa, kwa yakini tungaliwafungulia baraka za mbingu na ardhi. Lakini walikadhibisha, tukawapatiliza kwa sababu ya yale waliyokuwa wakiyachuma.” Pia kasema katika Surat Al-Maida aya ya 66, “

﴿وَ لَو أَنَّهُم أَقَامُواْ التَّورـةَ وَالإِنجِيلَ وَ مَآ أُنزِلَ إِلَيهِم مِّن رَّبِّهِم لأَكَلُواْ مِن فَوقِهِم وَمِن تَحتِ أَرجُلِهِم مِّنهُم أُمَّةٌ مُّقتَصِدَةٌ وَ كَثِيرٌ مِّنهُم سَآءَ مَا يَعمَلُونَ﴾.

Maana yake, “Na kama wangalisimamisha Taurati na Injili, na yale yaliyoteremshwa kwao kutoka kwa Mola wao (Qur`aan), kwa yakini wangalikula vya juu yao na vya chini ya miguu yao. (Lakini) wako miongoni mwao washikao njia nzuri. (Lakini) wengi wao wanayoyafanya ni mabaya (kabisa). Pia kasema katika Surat Al-Jinn aya ya 16, “

﴿وَ أَلَّوِ استَقَامُواْ عَلَى اْلطَّرِيقَةِ لأَسقَيناَهُم مَّآءً غَدَقاً﴾.

Maana yake, “Na kama wangalishika kwa imara njia (iliyonyooka) tungaliwanywesha maji kwa wingi, (yaani tungaliwastarehesha).

Published By Said Al Habsy

Mtu akizihifadhi Salaa zake kwa kutimiza shuruti zake na kwa wakati wake, inakuwa miongoni mwa sababu ya kumuingiza peponi. Kasema Ubada R.A.A, “Kasema Mtume S.A.W.,[1] “

خَمْسُ صَلَوَاتٍ كَتَبَهُنَّ اللَّهُ عَلَى الْعِبَادِ فَمَنْ جَاءَ بِهِنَّ لَمْ يُضَيِّعْ مِنْهُنَّ شَيْئًا اسْتِخْفَافًا بِحَقِّهِنَّ كَانَ لَهُ عِنْدَ اللَّهِ عَهْدٌ أَنْ يُدْخِلَهُ الْجَنَّةَ.

Maana yake, “Salaa tano kamwamrisha Mwenyezi Mungu Mtukufu mja wake, atakaye kuja nazo hakuziharibu kazisali kwa ukamilifu bila ya kupunguza kitu chochote kile, kwa kudharau haki ya ile Salaa, basi anayo ahadi mbele ya Mwenyezi Mungu ya kumwingiza Peponi".

Published By Said Al Habsy

Salaa ni sababu ya kusamehewa madhambi. Kasema Abu Huraira R.A.A., “Kasema Mtume S.A.W., [1]“

أَرَأَيْتُمْ لَوْ أَنَّ نَهْرًا بِبَابِ أَحَدِكُمْ يَغْتَسِلُ مِنْهُ كُلَّ يَوْمٍ خَمْسَ مَرَّاتٍ هَلْ يَبْقَى مِنْ دَرَنِهِ شَيْءٌ قَالُوا لَا يَبْقَى مِنْ دَرَنِهِ شَيْءٌ قَالَ فَذَلِكَ مَثَلُ الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ يَمْحُو اللَّهُ بِهِنَّ الْخَطَايَا.

Maana yake, “Jee unaonaje ikiwa kuna mto katika mlango wa mmoja wenu (unapita mbele ya mlango), na anaoga humo kila siku mara tano. Jee!  atabakia na uchafu hata kidogo? Wakasema, “Hautobakia uchafu wowote ule.” Akasema, “Hali kadhalika Salaa tano zinaondosha madhambi kama vile maji yanavyoondosha uchafu.” Pia kasema Abu Huraira R.A.A., "Kasema Mtume S.A.W., [2]“

الصَّلَوَاتُ الْخَمْسُ وَالْجُمْعَةُ إِلَى الْجُمْعَةِ وَرَمَضَانُ إِلَى رَمَضَانَ مُكَفِّرَاتٌ مَا بَيْنَهُنَّ إِذَا اجْتَنَبَ الْكَبَائِرَ.

Maana yake, “Salaa tano na (Salaa ya) Ijumaa mpaka Ijumaa, na Ramadhani mpaka Ramadhani ni kafara ya (madhambi) baina yake, ikiwa mtu atajiepusha na madhambi makubwa.”

Published By Said Al Habsy

Salaa tano zilifaradhishwa kwa Mtume wetu S.A.W. pamoja na umma wake usiku wa Miraji, mwaka mmoja kabla ya kuhamia kwake Madina. Kasema Anas bin Malik R.A.A., “Kasema Mtume S.A.W, [1]“

فَرَضَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ عَلَى أُمَّتِي خَمْسِينَ صَلاةً فَرَجَعْتُ بِذَلِكَ حَتَّى أَمُرَّ بِمُوسَى عَلَيْهِ السَّلام فَقَالَ مَا فَرَضَ رَبُّكَ عَلَى أُمَّتِكَ قُلْتُ فَرَضَ عَلَيْهِمْ خَمْسِينَ صَلاةً قَالَ لِي مُوسَى فَرَاجِعْ رَبَّكَ عَزَّ وَجَلَّ فَإِنَّ أُمَّتَكَ لَا تُطِيقُ ذَلِكَ فَرَاجَعْتُ رَبِّي عَزَّ وَجَلَّ فَوَضَعَ شَطْرَهَا فَرَجَعْتُ إِلَى مُوسَى فَأَخْبَرْتُهُ فَقَالَ رَاجِعْ رَبَّكَ فَإِنَّ أُمَّتَكَ لَا تُطِيقُ ذَلِكَ فَرَاجَعْتُ رَبِّي عَزَّ وَجَلَّ فَقَالَ هِيَ خَمْسٌ وَهِيَ خَمْسُونَ لا يُبَدَّلُ الْقَوْلُ لَدَيَّ فَرَجَعْتُ إِلَى مُوسَى فَقَالَ رَاجِعْ رَبَّكَ فَقُلْتُ قَدْ اسْتَحْيَيْتُ مِنْ رَبِّي عَزَّ وَجَلَّ.

Maana yake, “Mwenyezi Mungu aliwafaridhishia umma wangu Salaa hamsini, na nilirudi na amri hiyo hata nilipompitia Mussa A...S Akasema, “Nini kakufaradhishia Mola wako Mtukufu kwa watu wako” Nikasema, “Amenifaradhishia Salaa hamsini”, Musa akaniambia, “Rudi kwa Mola wako Mtukufu kwani umma wako hawatoweza hivyo”. Nikarudi kwa Mola wangu Mtukufu, akapunguza nusu yake nikarudi kwa Mussa nikamuelezea Akasema, “Rudi kwa Mola wako Mtukufu kwani umma wako hawatoweza hivyo”. Nikamrudia Mola Mtukufu akasema, “Hizo ni tano nazo ni sawa sawa na khamsini, kwangu haibadiliki kauli” Nikamrudia Musa akaniambia mrejee Mola wako”. Nikasema, “Nastahi (kuonea haya) kwa Mola wangu Mtukufu”

Wanavyuoni wamesema Mola Mtukufu amezifaradhisha Salaa tano katika Surat Al-Israai aya ya 78 kasema, “

﴿أَقِمِ الصَّلاةَ  لِدُلُوكِ  الشَّمسِ  إِلَى  غَسَقِ  الَّيلِ  وَقُرءَانَ  الفَجرِ إِنَّ قُرءَانَ الفَجرِ كَانَ مَشهُوداً﴾.

Maana yake, “Simamisha Salaa jua linapopinduka (likaenda magharibi) (Salaa ya adhuhuri na alaasiri) mpaka giza la usiku (Salaa ya magharib na ishai), na Qur`aani ya alfajiri (Salaa ya alfajiri). Hakika kusoma Qur`aani katika (Salaa) ya alfajiri kunahudhuriwa.  (na Malaika)”.

 Pia kasema Mwenyezi Mungu Mtukufu katika Surat Hud aya ya 114, “

﴿وَأَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَىِ النَّهَارِ وَ زُلَفاً مِّنَ الَّيلِ إِنَّ الحَسَناَتِ يُذهِبنَ السَّيِئاتِ ذَلِكَ ذِكرَى لِلذَّكِرِين﴾.

Maana yake, “Na simamisha Salaa katika ncha mbili za mchana (nayo ni Salaa ya Adhuhuri na Alasiri) na nyakati za usiku zilizo karibu na mchana. (nayo ni Magharibi na Ishai ziko karibu na mwisho wa mchana, na Alfajiri iko karibu na mwanzo wa mchana). Hakika mema huondoa maovu. Huu ni ukumbusho kwa wanao kumbuka.”

Pia kasema Mwenyezi Mungu Mtukufu katika Surat AR-Rum aya ya 17 na 18, “

﴿فَسُبحاَنَ اللهِ حِينَ تُمسُونَ وَحِينَ تُصبِحُونَ﴾﴿وَلَهُ الحَمدُ فِى السَّماَوتِ وَالأَرضِ وَعَشِيًّا وَ حِينَ تُظهِرُونَ﴾.

Maana yake, “Basi mtukuzeni Mwenyezi Mungu mnapoingia katika nyakati za usiku (kwa kusali Magharib na Isha) na mnapoingia katika asubuhi (kwa kusali Salaa ya Alfajiri). Na sifa zote njema ni zake Mwenyezi Mungu mbinguni na ardhini. Na (mtukuzeni Mwenyezi Mungu S.W.T.) wakati wa Alasiri na mnapoingia wakati wa Adhuhuri.”

Published By Said Al Habsy

Ifuatayo hapa chini ni kielelezo kwa muhtasari wa Salaa tano za faridha kama ifuatavyo:

1. A`Dhuhuri: Inasaliwa rakaa nne kisiri bila kutoa sauti na hii ni kwa wote anayesalisha (Imam) na wanaosalishwa (maamuma). Inasomwa humo Surat Al-Faatiha peke yake. Baada ya rakaa mbili za mwanzo anakaa na kusoma tahiyatu ya mwanzo, halafu anasimama kumalizia rakaa ya tatu na ya nne halafu ana soma tahiyatu ya mwisho halafu anatoa Salam.

2. Al`Asiri: Hii haina tofauti na Salaa ya adhuhuri. Na Wanavyuoni wetu wanasema hiyo ndio ile Salaa ya kati na kati iliyotajwa katika Quraani.

3. Magharibi: Inasaliwa rakaa tatu. Rakaa mbili za mwanzo inasomwa Surat Al-Faatiha na chochote katika Quraani, ama wale wanao salishwa watasoma kwa sauti ndogo bila kusilikilizika Surat Al-Faatiha peke yake, halafu watakaa kimya kumsikiliza Imam anavyo soma Sura. Baada ya rakaa mbili za mwanzo anakaa na kusoma tahiyatu ya mwanzo, halafu anasimama kumalizia rakaa ya tatu na humo wote Imam na wanaosalishwa watasoma Surat Al-Faatiha peke yake bila ya kutoa sauti, halafu atasoma tahiyatu ya mwisho na kutoa Salamu.

4. Al-Isha: Inasaliwa rakaa nne. Rakaa mbili za mwanzo inasomwa Surat Al-Faatiha na chochote katika Quraani, ama wale wanao salishwa watasoma kwa sauti ndogo Surat Al-Faatiha peke yake, halafu wataendelea kumsikiliza Imam. Baada ya rakaa mbili za mwanzo anakaa na kusoma tahiyatu ya mwanzo, halafu anasimama kumalizia rakaa ya tatu na ya nne humo wote Imam na wanaosalishwa watasoma Surat Al-Faatiha peke yake bila ya sauti halafu, atakaa na kusoma tahiyatu ya mwisho na anatoa salamu.

5. Al-Fajir: Inasaliwa rakaa mbili: Rakaa zote mbili inasomwa Surat Al-Faatiha na chochote katika Quraani, ama wale wanao salishwa watasoma kwa sauti ndogo Surat Al-Faatiha peke yake, halafu wataendelea kumsikiliza Imam. Baada ya rakaa mbili hizo anakaa na kusoma tahiyatu ya mwisho na anatoa salamu.

Published By Said Al Habsy

Salaa hizi tano pamoja na Salaa ya ijumaa[1] ni faridha kwa kila Mwislamu, aliye baleghe na mwenye akili timamu. Kasema Talha Bin Ubeydillaah R.A.A., “Mtu mmoja alikuja kwa Mjumbe wa Mola S.A.W. kutoka katika watu wa Najd, nywele za kichwa chake zimetawanyika, mvumo wa sauti ulikuwa ukisikika lakini tulikuwa hatufahamu anasema nini mpaka aliposogea akawa anauliza kuhusu Uislamu, Mtume wa Mwenyezi Mungu S.A.W. akamjibu akamwambia, [2]“

خَمْسُ صَلَوَاتٍ فِي الْيَوْمِ وَاللَّيْلَةِ. قَالَ: هَلْ غَيْرُهَا؟ قَالَ: لا إِلا أَنْ تَطَوَّعَ. قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ.

 Maana yake, “Salaa tano kwa siku moja mchana na usiku.” Akasema: “Jee ziko nyingine.” Akasema: “Hakuna ila ukitaka kusali Salaa za nyongeza (Sunna). Akasema: Akaondoka yule mtu huku akisema: “Sitozidisha kitu juu ya haya na wala sitapunguza katika hayo.” Mjumbe wa Mwenyezi Mungu S.A.W. akasema, “Amefaulu akiwa ni mkweli (yaani akitimiza)”.

Published By Said Al Habsy

Anaamrishwa kila mzazi kuwafundisha Salaa watoto wake, au wote walio chini ya usimamizi wake watakapo fika umri wa miaka saba. Ni wajibu wake kuwapa motisha na kuwakamata kidedea ili yajenge mapenzi ya Salaa katika nafsi zao. Awafundishe faida zake na athari za kuacha kwake, ili waweze kuabudu kwa kupenda na kukinaika katika nafsi zao. Wafikapo umri wa miaka kumi wawe teyari wameifahamu vizuri na iwe imetulia katika nafsi zao. Ikiwa wataiacha au kudharau basi wajibu wake kuwaongoza kwa maneno na mawaidha mazuri, ikiwa hawakusikia basi awatie adabu. Kwani maslahi na faida yake inarejea kwa mtoto na mzazi na jamii kwa ujumla. Kasema Abd bin Malik bin Rabiia, “Kasema Mtume S.A.W.,[1] “

مُرُوا الصَّبِيَّ بِالصَّلاةِ إِذَا بَلَغَ سَبْعَ سِنِينَ وَإِذَا بَلَغَ عَشْرَ سِنِينَ فَاضْرِبُوهُ عَلَيْهَا.

Maana yake, “Waamrisheni watoto wenu kusali wakitimia umri wa miaka saba, na wapigeni wasiposali wakifika umri wa miaka kumi na muwatenganishe vitanda”.