Published By Sh. Hafidh Al-Sawafi

Kuoga josho (kubwa) ni kujimwagia maji tahir mwili mzima, kwa nia ya kujitoharisha kutokana na hadathi kubwa au kwa ajili ya kufuata sunna. Na tohara imegawika katika sehemu mbili, wajibu na Sunna.

1.     JOSHO LA WAJIBU (FARIDHA).

Josho la wajibu linakuwa kwa sababu zifuatazo: 

*Kuoga janaba.   *Kuoga hedhi.  *Kuoga nifasi.    *Kuosha maiti ya Mwislamu.  *Kuoga kwa mtu aliekuwa mushirik anaposilimu.

I. Kutokwa manii.

Yoyote atakaetokwa na manii kwa sababu yoyote ile basi anakuwa katika hali ya janaba na itamuwajibikia kuoga. Kasema Mwenyezi Mungu katika Surat Al-Maida aya ya 6, "

﴿وَإِن كُنتُم جُنُباً فَا طَّهَّرُوا﴾.

Maana yake, "Na mkiwa na janaba basi ogeni." Hadithi iliyo hadithiwa na Ibn Abbaas kuhusu mwanamke aliekuwa akiona katika ndoto na kutoka manii alipoulizwa Mtume S.A.W akasema,[1] “

عَلَيْهَا الْغُسْلُ إِذَا أَنْزَلَتْ.

Maana yake, “Inamuajibikia kuoga ikiwa atashuka (yaani yakimtoka manii)”.

II.Zikigusana tupu mbili ya mwanamume na mwanamke.

Zikigusana tupu mbili ya mwanamume na mwanamke hata kama hawakutokwa na manii basi kuoga josho kubwa ni lazima yaani wajibu. Hadithi iliyosimuliwa na Bibi Umm Salama R.A.A.H. kasema, “Kasema Mtume S.A.W[2],”

إِذَا الْتَقَى الْخِتَانَانِ فَالْغُسْلُ وَاجِبٌ أَنْزَلَ الرَّجُلُ أَوْ لَمْ يُنْزِل.

Maana yake, “Zikigusana tupu mbili  kuoga ni wajibu akishusha manii  au hakushusha”.

III. Baada ya kukatika Hedhi:

Kuoga josho kubwa baada ya kukatika hedhi ni wajibu. Kasema Mwenyezi Mungu Mtukufu katika Surat Al-Baqara aya ya 222,"

﴿فَاعتَزِلُوا النِّسآءَ فِى المَحِيضِ وَلاَ تَقرَبُوهُنَّ حَتَّى يَطهُرنَ﴾.

Maana yake, "Basi jitengeni na wanawake wakati wa hedhi (zao). Wala msiwakaribie mpaka wataharike (waoge)."

IV.Baada ya kukatika Nifasi:

Kuoga josho kubwa baada ya kukatika nifasi ni wajibu nayo ni kwa kuona alama ya utohara au ukavukavu.

V. Kuosha Maiti ya Muislamu:

Kuosha maiti ya Muislamu kabla ya kuzikwa kwake ni faridha kwa kila Muislamu mwanamke au mwanamume ila tu kwa yule aliye kufa shahiid. Abu `Ubeyda kasema, “Nimearifiwa kutoka kwa Mohammed bin Siyriyn amesema, “Ummu `Atiyyah L-Ansariyyah amesema, “Mtume S.A.W. alituijia wakati binti yake alipofariki dunia akasema, [3]"

اِغْسِلْنَهَا ثَلاَثًا أَوْ خَمْسًا أَوْ أَكْثَرَ مِنْ ذَلِكَ، إِنْ رَأَيْتُنَّ ذَلِكَ بِمَاءٍ وَسِدْرٍ وَاجْعَلْنَ فِي الآخِرَةِ  شَيْئًا مِنْ كَافُورٍ، فَإِذَا فَرَغْتُنَّ فَآذِنَّنِي.

Maana yake, “Muosheni mara tatu au mara tano au zaidi ya hivyo, mkiona inahitajia kwa maji na majani ya mkunazi. Na mwisho mumpake kafuur au kitu kutokana na kafuur na mkimaliza nijulisheni.”

VI. Kuoga kwa aliyekuwa mshirikina akisilimu:

Kuoga kwa aliyekuwa mushrik akisilimu ni faridha.. Hadith iliyotolewa na Abu Huraira kasema, “Mtume S.A.W alimwamrisha Thamama Al Hanafii kuoga baada tu ya kusilimu kwake[4]."

2. JOSHO LA SUNNA.

Kuoga josho la sunna linakuwa katika hali zifuatazo:

1.Kuoga kwa ajili ya kuhirimia Umra au Hijja.

Hadithi iliyosimuliwa na Ibn Abi Ziyad kasema baba yake Zaid bin Thabit,[5] “

أَنَّهُ رَأَى النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ تَجَرَّدَ لِإِهْلَالِهِ وَاغْتَسَلَ.

Maana yake, “Yeye alimuona Mtume S.A.W. alivaa ihram zake na akaoga kwa ajili ya kuhirimia,” Hata wale wenye hedhi na wenye nifasi wanatakiwa kuoga josho wakati wa kuhirimia. Abu `Ubayda kutoka kwa Jaabir bin Zaid kutoka kwa (Seyyida) `Aisha mama wa Waislamu (R.A.A.H.) amesema, “Asmaa bint `Umaysi alimzaa Muhammad bin Abi Bakar jangwani. Abu Bakar akamtajia hayo Mtume (S.A.W.) akamjibu akasema, [6]“

مُرْهَا فَلْتَغْتَسِلْ ثُمَّ لِتُهِلَّ.

Maana yake, “Mwamrishe akoge halafu ahirimie.”

2. Kuoga kwa ajili ya kuingia Makka.

Kuoga wakati wa kuingia Makka ni Sunna, kwani Mtume S.A.W. alikuwa akioga kila mara anapoingia Makka. Hadithi iliyo hadithiwa na Nafii, kasema, [7]“

أَنَّ ابْنَ عُمَرَ كَانَ إِذَا قَدِمَ مَكَّةَ بَاتَ بِذِي طَوًى حَتَّى يُصْبِحَ وَيَغْتَسِلَ ثُمَّ يَدْخُلَ مَكَّةَ نَهَارًا وَيَذْكُرُ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ فَعَلَهُ.

Maana yake, “Alikuwa Ibn Umar R.A.A. wakati wa kuingia Makka alikuwa akilala Dhu Khulaifa mpaka kuchwe na anaoga halafu anaingia Makka na imetajwa pia Mtume S.A.W. alikuwa akifanya hivyo

3. Kuoga kwa ajili ya kusimama Arafa.

Kuoga kwa ajili ya kusimama Arafa siku ya Hajj ni sunna ya Mtume S.A.W. Kutoka kwa Ibn Umar R.A.A kasema[8], "

كَانَ يَغْتَسِلُ لِإِحْرَامِهِ قَبْلَ أَنْ يُحْرِمَ وَلِدُخُولِهِ مَكَّةَ وَلِوُقُوفِهِ عَشِيَّةَ عَرَفَةَ.

Maana yake, “Alikuwa Mtume S.A.W. akioga kabla ya kuhirimia na wakati wa kuingia Makka na kwa kusimama Arafa mchana”.

4.Kuoga kwa ajili ya Salaa ya Ijumaa.

Kuoga siku ya Ijumaa ni Sunna ya Mtume S.A.W. na ni kitu alichoamrisha tukifanye. Hadithi iliyohadithiwa na Abu Said al Kudhry R.A.A. kasema, “Kasema Mtume S.A.W,[9] “

الْغُسْلُ يَوْمَ الْجُمُعَةِ وَاجِبٌ عَلَى كُلِّ مُحْتَلِمٍ.

Maana yake, “Kuoga (ghusul) siku ya ijumaa ni wajibu kwa kila aliye baleghe”. Wanavyuoni wamekhitilifiana makusudi ya josho la siku ya ijumaa baadhi yao wamesema ni kwa ajili ya siku ya ijumaa, na baadhi yao wamesema ni kwa ajili ya Salaa ya ijumaa. Wanavyuoni wengi wanasema kuoga huko ni sunna na sio wajibu ama kutumika neno wajibu katika hadithi ni kwa ajili ya kutilia nguvu na kusisitiza umuhimu wake. Na baadhi ya wanavyuoni wengine wanaona kuoga siku ya ijumaa inafikia daraja ya wajibu.

5.Kuoga katika Idi mbili.

Kuoga katika Iddi mbili ni Sunna. Ingawa ziko Hadithi zinaozoelezea kuoga kwa siku za Iddi hadithi hizo hazikuthibiti. Kipimo walichochukulia wanavyuoni ni kuoga kwa siku ya ijumaa na kwa vile Masahaba walikua wakioga wakati wa Idd mbili.

Published By Sh. Hafidh Al-Sawafi

Janaba ni sifa ya hali ya uchafu ambayo anakuwa nayo mtu akitokwa na manii.  Neno janaba limetokana na neno la Kiarabu junub maana yake kuwa mbali au kujitenga. Na mtu ambaye hajaoga janaba anaitwa junuban kwa sababu anajitenga na watu. Na wengine wamesema anaitwa junub kwa sababu anajitenga na ibada zingine mpaka aoge josho kubwa. Kasema Mwenyezi Mungu Mtukufu katika Surat Al-Maida aya ya 6,"

﴿وَإِن كُنتُم جُنُباً فَا طَّهَّرُوا﴾.

Maana yake, "Na mkiwa na janaba basi ogeni."

1. SABABU ZA JANABA.

Zifuatazo ni sababu zinazomsababisha mtu kupata janaba, nazo zimegawanyika katika sehemu  mbili kama ifuatavyo.

*Sababu ya kwanza ni kwa kutokwa na manii kwa kuingiliana au kwa kuota, au kuona, au kufikiria au kwa sababu nyenginezo. Na hii ni kwa wote wanawake na wanaume. Hadithi iliyohadithiwa na Zaid bin Thabit R.A.A. kasema, "Kanielezea Bibi Ummu Salama R.A.A.H. kwamba mwanamke mmoja   anayeitwa  Ummu Sulaim mama wa Bani Abu Talha Al Ansari alimuuliza Mtume S.A.W. akasema, "Ee Mtume wa Mwenyezi Mungu, Mwenyezi Mungu haoni haya kwa ajili ya haki. Jee mwanamke akiota (anaingiliana) lazima aoge." Akajibu Mtume S.A.W. akasema[1],"

نَعَمْ، إِذَا رَأَتِ الْمَاءَ.

Maana yake, "Ndio akiona maji ya manii." (Yaani akiota mpaka maji ya manii yakamtoka.)

*Sababu ya pili ya kupatwa na janaba ni kwa kugusana tupu mbili ya mwanaadamu na ya mwanaadamu, au ya mwanaadamu na ya mnyama, hata ikiwa kama hawatatokwa na manii. Hadithi ya Jabir Bin Zaid kasema, "Nilimuuliza Bibi Aisha R.A.A.H., "Jee! Mtume wa Mwenyezi Mungu alikuwa akioga baada ya kuingiliana hata bila ya kutokwa na manii, akajibu, "Ndio na alikuwa akituamrisha na sisi kuoga pia na alisema[2],"

الْغُسْلُ وَاجِبٌ إِذَا الْتَقَى الْخِتَانَانِ.

Maana yake, "Kuoga ni wajibu zikigusana tupu mbili."

Published By Sh. Hafidh Al-Sawafi

 Yafuatayo ni mambo ambayo ni haramu kwa mtu aliye na janaba kuyafanya:

1.Kusali.

Ni haramu kwa mwenye janaba kusali, mpaka ajitoharishe kwanza. Kasema Mwenyezi Mungu Mtukufu katika Surat An-Nisaai aya ya 43,"

﴿يَأَيُّهَا الَّذِينَ ءآمَنُوا لاَتَقرَبُوا الصَّلاَةَ وَأَنتُم سُكَـرَى حَتَّى تَعلَمُوا مَا تَقُولُونَ وَلاَ جُنُباً إِلاَّ عَابِرِي سَبِيلٍ حَتَّى تَغتَسِلُوا﴾.

Maana yake, "Enyi Mliyoamini Msiikaribie Salaa, hali mmelewa, mpaka myajue mnayoyasema, wala hali mna janaba isipokuwa mpo safarini mpaka mkoge."

2.Kushika msahafu.

Ni haramu kwa mwenye janaba kushika msahafu. Na pia ni haramu kusoma Qur`aani wakati mtu akiwa na janaba, na Mtume S.A.W. alikuwa akiwakataza watu wenye janaba kusoma Qur`aani.  Kasema Mwenyezi Mungu katika Surat Al- Waaqiah aya ya 79, “

﴿لاَ يَمَسُّهُ, إِلاَّ المُطَهَّرُونَ﴾.

Maana yake, "Hapana akigusae ila waliyotakaswa na mabaya."  Pia Hadithi iliyo hadithiwa na Jabir bin Zaid R.A.A. kasema, “Kasema Mtume S.A.W,[1]"

لاَ يَقْرَؤُونَ الْقُرْآنَ، وَلاَ يَطَؤُونَ مُصْحَفًا بِأَيْدِيهِمْ حَتَّى يَكُونُوا مُتَوَضِّئِينَ.

Maana yake, "Hawasomi Qur`aani na wala hawaushiki msahafu kwa mikono yao mpaka wawe wametawadha."  Hadithi ya Ibn Umar R.A.A. kasema, "Kasema Mtume S.A.W, [2]“

لا يَقْرَأُ الْقُرْآنَ الْجُنُبُ وَلا الْحَائِضُ.

Maana yake, “Hawasomi Quraani wenye janaba na wala wenye hedhi”.

3.Kuingia msikitini.

Mtume S.A.W. alikuwa anawakataza watu waliokuwa na janaba kuingia msikitini. Hadithi ya Bibi Aisha R.A.A.H. kasema, "Kasema Mtume S.A.W.,[3]"

لا أُحِلُّ الْمَسْجِدَ لِحَائِضٍ وَلا جُنُبٍ.

Maana yake, "Si waruhusu kuingia msikitini wenye hedhi na wenye janaba."

4.Kuoga katika maji yaliyo simama:

Mtume S.A.W. amekataza kwa mtu aliye na janaba kuogelea katika maji yaliyosimama, kama vile madimbwi, na yale yanayofanana na hayo. Hadithi iliyo hadithiwa na Abu Huraira R.A.A. kasema, "Kasema Mtume S.A.W.[4],"

لا يَغْتَسِلْ أَحَدُكُمْ فِي الْمَاءِ الدَّائِمِ وَهُوَ جُنُبٌ.

Maana yake, "Asioge mmoja wenu katika maji yaliyosimama (kwa kudumbukia ndani yake) ili hali yeye ana janaba." (Yaani asiingie ndani yake kwenye maji yaliyosimama kama vile maji ya  mabwawa na hodhi za kuogea, madimbwi na kadhalika). Angalia hukumu ya maji mengi.

5.Kutufu Al Kaaba.

Imeharamishwa kwa mtu yeyote yule mwenye janaba kutufu Al Kaaba, kwani tawafu ni sawa sawa na Salaa na inafanywa ndani ya msikiti.

Published By Sh. Hafidh Al-Sawafi

 Yafuatayo ni mambo ambayo ni haramu kwa mtu aliye na janaba kuyafanya:

1.Kusali.

Ni haramu kwa mwenye janaba kusali, mpaka ajitoharishe kwanza. Kasema Mwenyezi Mungu Mtukufu katika Surat An-Nisaai aya ya 43,"

﴿يَأَيُّهَا الَّذِينَ ءآمَنُوا لاَتَقرَبُوا الصَّلاَةَ وَأَنتُم سُكَـرَى حَتَّى تَعلَمُوا مَا تَقُولُونَ وَلاَ جُنُباً إِلاَّ عَابِرِي سَبِيلٍ حَتَّى تَغتَسِلُوا﴾.

Maana yake, "Enyi Mliyoamini Msiikaribie Salaa, hali mmelewa, mpaka myajue mnayoyasema, wala hali mna janaba isipokuwa mpo safarini mpaka mkoge."

2.Kushika msahafu.

Ni haramu kwa mwenye janaba kushika msahafu. Na pia ni haramu kusoma Qur`aani wakati mtu akiwa na janaba, na Mtume S.A.W. alikuwa akiwakataza watu wenye janaba kusoma Qur`aani.  Kasema Mwenyezi Mungu katika Surat Al- Waaqiah aya ya 79, “

﴿لاَ يَمَسُّهُ, إِلاَّ المُطَهَّرُونَ﴾.

Maana yake, "Hapana akigusae ila waliyotakaswa na mabaya."  Pia Hadithi iliyo hadithiwa na Jabir bin Zaid R.A.A. kasema, “Kasema Mtume S.A.W,[1]"

لاَ يَقْرَؤُونَ الْقُرْآنَ، وَلاَ يَطَؤُونَ مُصْحَفًا بِأَيْدِيهِمْ حَتَّى يَكُونُوا مُتَوَضِّئِينَ.

Maana yake, "Hawasomi Qur`aani na wala hawaushiki msahafu kwa mikono yao mpaka wawe wametawadha."  Hadithi ya Ibn Umar R.A.A. kasema, "Kasema Mtume S.A.W, [2]“

لا يَقْرَأُ الْقُرْآنَ الْجُنُبُ وَلا الْحَائِضُ.

Maana yake, “Hawasomi Quraani wenye janaba na wala wenye hedhi”.

3.Kuingia msikitini.

Mtume S.A.W. alikuwa anawakataza watu waliokuwa na janaba kuingia msikitini. Hadithi ya Bibi Aisha R.A.A.H. kasema, "Kasema Mtume S.A.W.,[3]"

لا أُحِلُّ الْمَسْجِدَ لِحَائِضٍ وَلا جُنُبٍ.

Maana yake, "Si waruhusu kuingia msikitini wenye hedhi na wenye janaba."

4.Kuoga katika maji yaliyo simama:

Mtume S.A.W. amekataza kwa mtu aliye na janaba kuogelea katika maji yaliyosimama, kama vile madimbwi, na yale yanayofanana na hayo. Hadithi iliyo hadithiwa na Abu Huraira R.A.A. kasema, "Kasema Mtume S.A.W.[4],"

لا يَغْتَسِلْ أَحَدُكُمْ فِي الْمَاءِ الدَّائِمِ وَهُوَ جُنُبٌ.

Maana yake, "Asioge mmoja wenu katika maji yaliyosimama (kwa kudumbukia ndani yake) ili hali yeye ana janaba." (Yaani asiingie ndani yake kwenye maji yaliyosimama kama vile maji ya  mabwawa na hodhi za kuogea, madimbwi na kadhalika). Angalia hukumu ya maji mengi.

5.Kutufu Al Kaaba.

Imeharamishwa kwa mtu yeyote yule mwenye janaba kutufu Al Kaaba, kwani tawafu ni sawa sawa na Salaa na inafanywa ndani ya msikiti.

Published By Sh. Hafidh Al-Sawafi

 Kama tulivyoona huko nyuma kuoga josho kubwa kwa ajili ya kujitoharisha na janaba ni faridha ambayo imethibiti na kubainishwa katika kitabu cha Mwenyezi Mungu na Sunna za Mtume S.A.W. Kasema Mwenyezi Mungu Mtukufu katika Surat Al-Maida aya ya 6, "

﴿وَإِن كُنتُم جُنُباً فَا طَّهَّرُوا﴾.

Maana yake, "Na mkiwa na janaba basi ogeni."

1. SHURUTI ZA WAJIBU KATIKA KUOGA JANABA.

Zifuatazo ni shuruti ambazo ni za wajibu kutimia kwanza ili josho kubwa kwa ajili ya janaba liwe sahihi.

1. Nia:

Kuhudhurisha nia ni sharti ya lazima wakati wa kuoga janaba.  Kasema Mwenyezi Mungu Mtukufu katika Surat Al-Bbayyinah aya ya 5,

﴿وَمَآ أُمِرُوا إِلاَّ لِيَعبُدُوا اللهَ مُخلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفَآءَ وَيُقِيمُوا الصَّلاَةَ وَيُؤتُوا الزَّكَاةَ﴾.

Maana yake, "Wala hawakuamrishwa ila kumuabudu Mwenyezi Mungu kwa kumtakasia Dini Yake, na wasimamishe Salaa na kutoa Zaka." Hadithi iliyo hadithiwa na Aqama bin Qaas kasema “Nimemsikia Umar bin Khatab R.A.A. akisema, “Kasema Mtume S.A.W.,[1]"

إِنَّمَا الْأَعْمَالُ بِالنِّيَّاتِ وَإِنَّمَا لِكُلِّ امْرِئٍ مَا نَوَى.

Maana yake, "Kila kitendo kwa nia yake na kila mtu atalipwa kwa mujibu alivyonuia."

2. Kuosha mwili mzima na kuusugua:

Kuosha mwili mzima kwa maji na kuusugua na kupitisha mkono kila sehemu ambayo kuna unywele kama alivyo amrisha Mtume S.A.W.  Kutoka kwa Ibn Abbaas R.A.A.. Kasema Mtume S.A.W,[2],"

تَحْتَ كُلِّ شَعْرَةٍ جَنَابَةٌ، فَبُلُّوا الشَّعْرَ وَأَنْقُوا الْبَشْرَةَ.

Maana yake, “Chini ya kila unywele kuna janaba, zirowanisheni ngozi na msugueni mwili”. Pia hadithi iliyo hadithiwa na Jabir bin Zaid kasema, “Nimepata habari kutoka kwa Usaamah bin Zaid R.A.A. alisema, “Alikuja Ummu Salamah R.A.A.H. kwa Mtume wa Mwenyezi Mungu S.A.W. ili kumuuliza suala la mwanamke mmoja akasema, “Mwanamke anazifunga nywele za kichwani mwake jee azifunue nywele zake wakati wa kuoga janaba?” Akasema Mtume S.A.W, [3]“

 يَكْفِيهَا أَنْ تَحْثِيَ عَلَيْهِ ثَلاَثَ حَفْنَاتٍ مِنْ مَاءٍ، وَاغْمِزِي قُرُونَكِ عِنْدَ كُلِّ حَثْيَةٍ، ثُمَّ تُفِيضِينَ عَلَيْكِ مِنَ الْمَاءِ وَتَطْهُرِينَ.

Maana yake, “Kunamtosha kujimiminia viganja vitatu vya maji na ayazamishe (ayaeneze) maji kwa mkono wake katika kila kifungo za nywele zako, tena utajieneza maji mwili mzima na ajitoharishe”. Pia hadithi nyingine iliyo hadithiwa na Jabir bin Zaid kasema, “Nilipata habari kutoka kwa Mjumbe wa Mola S.A.W. kasema, [4]“

أَمَرَنِي حَبِيبِي جِبْرِيلُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنْ أَغْسِلَ فُنَيْكَتِي وَعَنْفَقَتِي وَعَنْقَفَتِي عِنْدَ الْجَنَابَةِ.

Maana yake, “Aliniamuru kipenzi changu Jibril A.S. nioshe sehemu ya uwazi katikati ya masharubu, sehemu ya shingoni chini ya kisogo, na nywele zilizoko chini juu ya mdomo wa chini zenye kuambatana na ndevu wakati wa kuoga janaba”.

3. Kufuatanisha.

Kufuatanisha taratibu za kuoga kama ilivyo kuja katika Sunna. Hadithi iliyo hadithiwa na Bibi Aisha R.A.A.H kasema,[5] “

كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا أَرَادَ الْغُسْلَ مِنَ الْجَنَابَةِ بَدَأَ فَغَسَلَ يَدَيْهِ  ثُمَّ يَتَوَضَّأُ كَمَا يَتَوَضَّأُ لِلصَّلاَةِ، ثُمَّ يُدْخِلُ أَصَابِعَهُ فِي الْمَاءِ وَيُخَلِّلُ بِهَا أُصُولَ شَعْرِ رَأْسِهِ، ثُمَّ يَصُبُّ عَلَى رَأْسِهِ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ  بِيَدِهِ، ثُمَّ يُفِيضُ الْمَاءَ عَلَى جَسَدِهِ كُلِّهِ، وَهَذَا بَعْدَ الاِسْتِنْجَاءِ  .

Maana yake, “Alikuwa Mjumbe wa Mola S.A.W. anapotaka kuoga janaba huanza kwa kuikosha mikono yake miwili, halafu hutawadha, kama anavyotawadha kwa ajili ya Salaa tena huingiza vidole vyake katika maji na kuasulia mwanzo wa nywele zake za kichwa, halafu hujimiminia juu ya kichwa chake mara tatu kwa mikono yake, halafu huyaeneza maji mwili mzima na haya huyafanya baada ya kustanji ”.

Published By Sh. Hafidh Al-Sawafi

Vifuatavyo ni vitendo vya Sunna katika kuoga janaba, yaani josho kubwa.

1. Aende haja ndogo ili kuondoa mabaki katika njia ndogo.

Wanavyuoni wanaonelea inapendeza mtu aende haja ndogo kwanza ili kutoa mabaki ya manii katika njia ya haja ndogo na hii ni kwa wanaume tu mwanamke haamrishwi kufanya hivyo.

2.Kusafisha njia ya haja ndogo kwa maji.

Inapendeza kuosha njia ya haja ndogo kwa maji ili kuondoa athari yoyote ya janaba iliyobakia kwa mtiririko wa haja ndogo wakati akienda haja.

3.Kutaja jina la Mwenyezi Mungu wakati wa kuoga.

Kutaja jina la Mwenyezi Mungu wakati wa kuoga josho kubwa yaani kusema  “Bismillahi”. Ingawa hii haikuthibiti kwa josho kubwa lakini mtu akisema ni bora.

4.Kutia udhu kama wa Salaa.

Kutawadha kama udhu wa Salaa kabla hajauosha mwili mzima ni Sunna ya Mtume S.A.W. Kasema Bibi Aisha R.A.A.H.[1],"

كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا أَرَادَ الْغُسْلَ مِنَ الْجَنَابَةِ بَدَأَ فَغَسَلَ يَدَيْهِ ثُمَّ يَتَوَضَّأُ كَمَا يَتَوَضَّأُ لِلصَّلاَةِ.

Maana yake, "Alikuwa Mtume S.A.W. akitaka kuoga janaba anaanza kuosha viganja vya mikono yake, halafu anatawadha kama anavyotawadha udhu wa Salaa."

5.Kuanza kulia kabla ya kushoto.

Wakati wa kuoga aanze kuoga kuanzia upande wa kulia kama ilivyothibiti kutoka kwa Mtume S.A.W. Na asafishe sehemu za najasa kwa kutumia mkono wa kushoto. Kutoka kwa Bibi Hafsa R.A.A.H. kasema,[2]"

كَانَ يَجْعَلُ يَمِينَهُ لِطَعَامِهِ وَشَرَابِهِ وَثِيَابِهِ وَيَجْعَلُ شِمَالَهُ لِمَا سِوَى ذَلِكَ.

Maana yake, "Alikuwa Mtume S.A.W. akitumia mkono wake wa kulia kwa ajili ya kulia chakula, na kunywea, na wakati wa kuvaa,  na alikuwa akitumia mkono wa kushoto kwa vitu vingine, (makusudio yake ni kwamba vitu vyote vya taka taka alikuwa akitumia mkono wa kushoto, kama vile kuchambia, kuondosha mafua na kadhalika.)"

6.Kujimwagia maji kichwani mara tatu.

Kujimwagia maji kichwani mara tatu kabla ya kuosha mwili mzima. Kutoka kwa Bibi Aisha R.A.A.H. kasema[3],"

ثُمَّ يَصُبُّ عَلَى رَأْسِهِ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ.

Maana yake, "Halafu anajimwagia maji kichwa chake mara tatu."

Published By Sh. Hafidh Al-Sawafi

Yafuatayo ni mambo yasiyo pendeza mtu kuyafanya wakati wa kuoga josho kubwa (janaba/hedhi).

1.Kutumia maji kwa fujo.

Haipendezi kwa mtu kutumia maji kwa fujo wakati wa kuoga josho kubwa, na Mtume S.A.W. alikuwa akitumia maji ya kadiri ya kumtosheleza tu kwa kujitoharisha. Kutoka kwa Anas R.A.A. kasema, [1]"

أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانَ يَغْتَسِلُ بِالصَّاعِ وَيَتَوَضَّأُ بِالْمُدِّ.

 Maana yake, "Alikuwa Mtume S.A.W. anakoga (tohara kubwa) kwa maji kipimo cha saa[2] na anatawadha kwa maji kipimo cha madd[3].". Na kipimo hichi wanavyuoni wameonelea ndio kiwango cha mwisho cha kutosheleza cha maji kwa ajili ya udhu na tohara.

2.Kuviosha viungo zaidi ya mara tatu.

Haipendezi kwa mtu kuzidisha kuviosha viungo zaidi ya mara tatu, kwani itakuwa ni kinyume cha mwenendo au sunna ya Mtume S.A.W.

3.Mazungumzo wakati wa kuoga.

Haipendezi mtu kuzungumza wakati wa kuoga.

Published By Sh. Hafidh Al-Sawafi

Ifuatavyo hapa chini ni nanma ya kuoga janaba kwa muhtasari:

*Kuhudhurisha nia.

*Kujikema kwa kama vile anataka kwenda haja ndogo ili kuondoa mabaki ya uchafu katika njia ya haja ndogo kwa wanaume.

*Kuosha mikono miwili.

*Kuosha kwanza sehemu za siri baina ya kitovu na magoti na kuosha kila pahala ambapo najasa imeingia.

*Kutawadha udhu wa kama vile anavyotawadha kwa ajili ya Salaa, ikiwa ni pamoja na kugogomoa na kuingiza maji puani na kuyapenga. Wakati wa kutawadha ataiakhirisha miguu mpaka mwishoni akimaliza kuoga.

*Kuingiza vidole katika maji na kuasulia kwenye nywele zake za kichwa. Halafu kujimiminia maji juu ya kichwa mara tatu kwa mikono.

 *Kumwagia maji mwili mzima kuanzia juu hadi chini, kuanzia upande wa kulia halafu upande wa kushoto, halafu kuyaeneza maji mwili mzima, huku akiusugua mwili.  

*Kuosha miguu.